Initiatief ‘Living Lab voor Mud’

Wereldwijd kampen duizenden kilometers slibrijke kusten met problemen zoals troebelheid, erosie en sedimentatie op ongewenste plaatsen, wat leidt tot negatieve effecten op het ecosysteem. Slibrijke kusten staan voor technische, economische en maatschappelijke uitdagingen. Ecoshape en partners werken samen om kennis te ontwikkelen om complexe problemen van slibrijke kusten op te lossen.

Op dit moment werkt Ecoshape aan een pilot langs de kust van Noord-Java, Indonesië. Grote delen van de kust zijn hier geërodeerd, wat een bedreiging vormt voor zowel de veiligheid als het inkomen van de lokale gemeenschap. Om dit probleem tegen te gaan, werd een inventieve aanpak gekozen: slib wordt ingevangen achter halfdoorlatende dammen, waar het een nieuwe bodem vormt waarin mangrove zaden kunnen ontkiemen en uitgroeien tot nieuw mangrovebos. Het ecosysteem herstelt, het risico op overstromingen neemt af en de lokale gemeenschap kan opnieuw een duurzaam inkomen genereren uit visvijvers in de mangroves.

Een ander project dat laat zien hoe de slib kan worden omgezet in bruikbare grondstof, is de ‘Marker Wadden’. Het doel is om nieuwe eilanden te maken van het slib in het Markermeer, dat de kwaliteit van het water in het meer sinds tientallen jaren negatief beïnvloedt. Door het slib uit het meer te baggeren en te gebruiken om eilanden aan te leggen, verbetert de waterkwaliteit en ontstaat nieuwe ruimte voor natuur recreatie.

Het Eems-Dollard estuarium in het noordoosten van Groningen heeft last van verminderde waterkwaliteit en verhoogd overstromingsrisico. Door slib te onttrekken aan de Eems Dollard verbetert de waterkwaliteit. Door dit slib vervolgens te laten rijpen (dehydrateren) tot klei wordt een bruikbaar bouwmateriaal gemaakt om de dijken te versterken en de kwaliteit van de landbouwgrond en kwelders te verbeteren, waardoor het ecosysteem verbetert. Momenteel wordt een grootschalige proef –de ‘Kleirijperij’- in het Eems-estuarium ontwikkeld om het proces van het omzetten van slib tot klei te onderzoeken.

De bovenstaande voorbeelden tonen aan dat meer kennis nodig is over de beste manier om slib om te zetten in het gewenste bouwmateriaal. Binnen EcoShape het daarom wordt gewerkt aan het bundelen van deze initiatieven om een kennisontwikkelingsproject te starten onder de naam ‘Living Lab voor Mud’. In het project, waarvoor nog aanvullende financiering nodig is, zullen de volgende onderwerpen worden onderzocht:

– Het herstel van ecosystemen door het invangen van slib (consolidatie, ontwikkeling onder het wateroppervlak, het vervoer naar de wal, ecosysteem reactie op troebelheid van het water
– Bouwen met slib (sterkteontwikkeling onder water, het ontwateren, tijdschaal, rol vegetatie)
– Slib als uitgangspunt voor landaanwinning of kwelderontwikkeling (en hoe dit kan worden beïnvloed met Bouwen met slib technieken)
– Het creëren van maatschappelijke voordelen en toegevoegde waarden uit slib (case studies, adaptief beheer, business case)

Nu het meerjarenprogramma voor de Eems-Dollard estuarium is goedgekeurd, zijn er bij uitstek kansen voor de eerste pilot in het ‘Living Lab voor Mud’: samen met de provincie Groningen, waterschap Hunze & Aa’s, Rijkswaterstaat Noord-Nederland , Groningen Seaports en het Groninger Landschap, werkt EcoShape aan de start van de ‘Pilot Kleirijperij’.

Echter, de oprichting van het Living Lab voor Mud voor kennisontwikkeling vereist meer dan één pilot, het vereist een platform dat de verschillende initiatieven en hun interactie faciliteert. In de komende maanden zullen EcoShape en partners het Living Lab voor Mud en de bijbehorende financiering verder uitwerken.

Contact

Bent u geinteresseerd in samenwerking? Neem dan contact op met

Initiatief 'Living Lab voor Mud' 2
Erik van Eekelen
Programma manager
[email protected]