Zandmotor Delflandse Kust

Home / Pilots / Zandmotor Delflandse Kust

Met de pilot Zandmotor onderzoeken we een nieuwe strategie voor kustonderhoud waarbij de krachten van de natuur zoals de wind, golven en stromingen helpen de Nederlandse kust te versterken.

De Zandmotor – Vijf jaar bouwen met de natuur
De ontwikkeling van de kust bij de Zandmotor draagt bij aan een bredere kustzone en verloopt volgens verwachting. Er is een dynamisch natuurgebied ontstaan. Daarnaast zorgt de Zandmotor merkbaar voor een gebied met een hoge recreatieve waarde dat voorheen niet aanwezig was. Voor wat de opzet en werking betreft past de Zandmotor als een instrument in de Nederlandse strategie: de kust onderhouden met zand. Daarnaast heeft de Zandmotor een impuls gegeven aan nationale kennisontwikkeling.

Doel

Het onderhouden van de kustlijn is het uitgangspunt voor een traditioneel ontwerp van een zandige suppletie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van middelgrote zandvolumes (2-5 miljoen m3). De levensduur van de suppletie is ongeveer vijf jaar. Dat betekent dat de suppletie elke vijf jaar herhaald moet worden om te resulterenen in een frequente verstoring van het ecosysteem. De strategie van megasuppleties wordt gezien als een klimaatrobuuste en natuurvriendelijke oplossing van het tegengaan van kusterosie,. Daarnaast brengt het (tijdelijke) surplus van zand ook nieuwe gebieden voor natuur en recreatie met zich mee. Aangezien de frequentie van verstoring veel lager is dan de traditionele suppleties, krijgt de natuur langer de tijd zich te ontwikkelen naar nieuwe ecosystemen met meer biodiversiteit.

Aanpak

Het Zandmotor experiment bestaat uit een geconcentreerde zandsuppletie van 21.5 miljoen m3 die tot zo’n 5 meter boven zeeniveau is aangelegd. Het zand wordt door de natuurlijke processen geleidelijk verdeeld over de vooroever, strand en duinen. Deze innovatieve aanpak streeft ernaar de verstoring van het ecosysteem te beperken door gebruik te maken van de natuurlijke processen, terwijl het nieuwe plekken biedt voor natuur en recreatie.

Onderzoek

Vanaf het begin is het Zandmotorexperiment een samenwerkingsverband tussen publieke instanties, private ondernemingen en onderzoeksinstituten. Dit heeft geresulteerd in het feit dat de Zandmotor een speerpunt vormt voor kustonderzoek en wordt gezien als een innovatieve oplossing voor het beheer van de kust. In de komende vijf jaar zal het project veelvuldig gemonitord worden en zijn er uitgebreide onderzoeksprogramma’s opgesteld die de ontwikkeling van de zandmotor nauwkeurig zullen onderzoeken evenals de drijvende krachten – zowel fysisch, ecologisch als sociaal.

De Zandmotor – Gepassioneerde Wetenschap
De Zandmotor is een groot pilotproject voor natuurlijke kustbescherming, waarmee tegelijk ruimte voor natuur en recreatie ontstaat. Onderzoekers van verschillende universiteiten volgen de ontwikkelingen op de voet.

Eerste resultaten

De eerste resultaten laten zien dat deze strategie effectief is. Kusterosie wordt tegen gegaan en de mogelijkheden voor natuur en recreatie worden gestimuleerd. Sinds de oplevering van het project in 2011 vindt regelmatig monitoring van de ontwikkeling van de Zandmotor plaats. Voorlopige resultaten laten zien dat de Zandmotor zich gedraagt zoals verwacht. Sediment wordt verspreid langs de kust en naar de duinen, zeehonden bezoeken het gebied en er groeien zeldzame planten op nieuwgevormde jonge duinen. Daarnaast is de Zandmotor een hotspot voor wind- en kitesurfers geworden.

Producten

Gebaseerd op resultaten van het Zandmotor Delfland experiment ontwikkelt het programma Building with Nature de volgende producten: – Praktische richtlijnen voor het ontwerp en implementatie van kustbeheerprojecten;
– Instrumenten voor een snelle inschatting van optimale locaties, volumes, frequentie en vorm van suppleties;
– Gedetailleerde simulatiemodellen voor de voorspelling van de morfologische ontwikkeling in de tijd, het proces van duinvorming en de effecten op het milieu;
– ’Lessons learned’, inclusief de potentie van geconcentreerde suppleties om de kustveiligheid te vergroten terwijl het mogelijkheden biedt voor natuur en recreatie;
– Advies op het gebied van bestuurskunde, zoals hoe identificeer (en betrek) je alle relevante eindgebruikers en hoe zorg je ervoor dat de publieke, private en academische partners deelnemen.