De gemeente Dordrecht gaat de wijk Noordendijk herontwikkelen. Door verplaatsing van een aantal grote schoolgebouwen komt veel ruimte vrij in dit 4,5 hectare grote gebied, die de gemeente wil invullen met woningbouw. Het moet een bijzondere woonwijk worden waarin de natuur die van oorsprong in het gebied aanwezig is, zichtbaar en voelbaar terugkomt.
De gemeente Dordrecht vroeg EcoShape partners Deltares en Witteveen+Bos om uitgangspunten voor deze wijk op te stellen, zodat de wijk straks het beoogde karakter krijgt. Projectleider en landschapsarchitect Harro Wieringa licht toe: ‘De wijk ligt van noord-zuid gezien tussen twee wijken met een verschillend karakter. Oost-west gezien ligt de wijk tussen de stedelijke functies van Dordrecht en het groene gebied met het Wantijpark, openluchtzwembad en de moestuinen. De wijk moet een schakelpunt worden tussen die verschillende gebieden. Uitgangspunt is om het ontwerp te maken vanuit de natuur die in het gebied aanwezig is.’
Met klimaatverandering, zeespiegelstijging en sociaal-maatschappelijke veranderingen ontstaan nieuwe uitdagingen voor deltasteden zoals Dordrecht. De inrichting van onze omgeving wordt steeds belangrijker en vraagt om flexibiliteit en veerkracht zodat veranderende omstandigheden op te vangen zijn. De specifieke kennisvraag van de gemeente was: ‘Wat is landschappelijk en ecologisch gezien uniek aan de wijk Noordendijk en hoe zet je deze eigenschappen maximaal in?’
Uit het onderzoek van EcoShape bleek dat het gebied van oorsprong een zoetwatergetijdenmoeras is, wat vrij uniek is. EcoShape onderzocht vervolgens de mogelijkheden voor versterking van deze natuur en maakte een koppeling met het gewenste woonmilieu. Het resultaat is een ambitie voor wonen in een zoetwatergetijdenmilieu aan een zijtak van de Wantij. Deze ambitie is vertaald naar benodigde criteria, voorbeeldontwerpprincipes en denkrichtingen.
Harro: ‘De ambitie komt er op neer dat water en groen in het gebied zowel vanuit de woningen als in de openbare ruimte zichtbaar en voelbaar moeten zijn. De bewoners beleven zo de natuur vanuit hun woning en voelen de dynamiek van het getijdengebied. De criteria en principes zorgen ervoor dat het uiteindelijke ontwerp aan deze ambitie voldoet.’
Voor onderzoek zijn twee interactieve werksessies gehouden met aanwezigheid van Deltares, Witteveen+Bos en de gemeente Dordrecht. Specialisten vanuit verschillende disciplines namen deel aan de sessies om de integraliteit en haalbaarheid te borgen, waaronder een waterbouwkundige, stedenbouwkundige, landschapsarchitect, architect, ecoloog, econoom en beheerders. Tussentijds heeft het consortium in kleinere sessies invulling en nadere uitwerking verzorgd. Het resultaat van het onderzoek is het inspiratiedocument ‘onderzoek kaderstellende criteria Noordendijk’.