Pilot Kleirijperij

Home / Pilots / Pilot Kleirijperij

In de Eems Dollard is te veel slib aanwezig. De waterkwaliteit is daardoor niet goed en de biodiversiteit neemt af. In de havens verzamelt zich veel slib waardoor regelmatig baggerwerkzaamheden nodig zijn.

Aan de andere kant is er in het gebied behoefte aan klei om dijken mee te versterken en om landbouwgrond op te hogen. Door slib uit de Eems Dollard te halen en om te zetten in klei, ontstaat een win-win situatie: de waterkwaliteit verbetert en er komt klei voor dijkversterking en ophoging van landbouwgrond beschikbaar. In de toekomst zijn meer dijkversterkingen gepland langs de Eems-Dollardkust waarvoor klei nodig is.

Pilot

In de Pilot Kleirijperij onderzoeken Rijkswaterstaat, de provincie Groningen, Groningen Seaports, waterschap Hunze en Aa’s, Het Groninger Landschap en EcoShape verschillende manieren om slib om te vormen tot klei. Onderzoekers van EcoShape voeren praktijkproeven uit om te kijken welke manier van rijpen het best werkt.

How it’s made: Kleirijperij Delfzijl
De kleirijperij bij Delfzijl is een pilot om van zout slib uit de Eems Dollard geschikte zoete dijkenklei te maken. De proef moet na 3 jaar genoeg klei opleveren om de Brede Groene dijk langs de Eems Dollard te versterken. In deze clip zie je hoe dat werkt.

Aanpak

In 2018 is het slibdepot bij Delfzijl (Oterdum) gevuld met baggerslib uit het Havenkanaal bij Delfzijl. In 2019 is het tweede depot met slib afkomstig uit Polder Breebaart bij Termunten gevuld. In de Kleirijperij rijpt het slib tot klei door processen als ontwatering, ontzilting en oxidatie. De Kleirijperij heeft verschillende proefvakken, zodat we verschillende varianten van rijping kunnen testen. In 2022 is 750 meter Brede Groene Dijk aangelegd. EcoShape gaat dit stuk 3 jaar lang monitoren (tekst loopt door onder afbeelding).

Animatiefilm pilot Kleirijperij

Onderzoek

De volgende vragen staan centraal:
• Is kleivorming op land een (rendabele) oplossing voor het slibprobleem?
• Wat zijn goede manieren om slib te onttrekken uit de Eems-Dollard en efficiënt te laten rijpen?
• Wat voor kwaliteit klei kan kleirijping leveren?
• Welke ecosysteemdiensten kan kleirijping leveren?
• Hoe ziet de business case van het kleirijpingsconcept eruit?

Pilot Kleirijperij 4 — **Proefvakken van de Kleirijperij bij Oterdum**
In bovenstaande afbeelding staan de proefvakken van de Kleirijperij bij Oterdum. In elk vak testen we een andere rijpingstechniek.

Verwachte resultaten

Waterschap Hunze en Aa’s heeft 70.000 m3 van de gerijpte klei gebruikt om 750 meter dijk te versterken in de pilot ‘Brede Groene Dijk’. Dit is een dijk met een flauwe helling, bekleed met een relatief dikke laag klei en gras. Als de Pilot Kleirijperij succesvol is, bestaat de intentie om ook het resterende deel van de dijk langs de Dollard (15 kilometer in totaal) op deze manier te versterken.

Bij opschaling kan de hoeveelheid slib in de Eems-Dollard significant afnemen. De ambitie is om in 2022 jaarlijks 1 miljoen ton slib te onttrekken aan de Eems-Dollard. Dit heeft een positief effect op de unieke ecologische waarde van het estuarium. De pilot levert veel kennis op over de rijping van baggerslib tot klei en de bruikbaarheid ervan. Deze kennis is ook elders in Nederland van grote waarde, bijvoorbeeld in de Westerschelde. Nederland kan als baggerland deze kennis internationaal toepassen; ook estuaria elders in de wereld hebben te kampen met slibproblematiek.